Portret ks. Jędrzeja (1728-1804), kanonika kaliskiego, proboszcza rzeczyckiego, pamiętnikarza, wykonany ok. roku 1800, przez nieznanego malarza, olej na płótnie, wym.76 x 58,5 jest przechowywany w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie, kat. AU 7, kat. PAU 35, inw. Biblioteki 7 m-87.

Na odwrocie płótna napis atramentem: „Xiądz Andrzej Kitowicz Kanonik Kaliski” oraz naklejona kartka z życiorysem j. Kitowicza.

Proweniencja: Ofiarowany jako pamiątka rodzinna przez Pelagię z Dunin-Brzezińskich Morelowską w r. 1859 (Ks. Darów TNK poz. 350)

Pelagia z Dunin Brzezińskich Morelowska

Urodzona w 1810 roku, córka Wincentego Dunin-Brzezińskiego i Apolonii ze Skarbek-Białobrzeskich, była drugą żoną Jana Kantego Morelowskiego (1797-20 II 1871), syna Łukasza Stanisława i Marianny Zakliczanki. Pobrali się w 1842 roku w kościele Mariackim w Krakowie (nr aktu 35) i z małżeństwa tego urodziło się trzech synów: Stanisław Adam, Ludwik Jacek i Julian Feliks.

Portret Kitowicza był przechowywany przez Pelagię z domu Morelowskich jako pamiątka rodzinna. Jak wyjaśnia przekonująco Marian Morelowski, Makowska, żona Pawła Skarbek-Białobrzeskiego (starosty czernichowskiego, referendarza koronnego) – matka Apolonii ze Skarbek-Białobrzeskich, której z kolei córką była Pelagia-była siostrzenicą ks. Kitowicza. Czyli matka Makowskiej była Kitowiczówna z domu.

Jan Kanty Morelowski, urodzony w roku 1797 w Matkowicach w ziemi przemyskiej, osiadł w Krakowie, gdzie jako wielce zasłużony za czasów Rzeczypospolitej Krakowskiej profesor i pedagog, członek Towarzystwa Naukowego Krakowskiego ( późniejsza Akademia Umiejętności), dyrektor szkół wydziałowych i profesor Instytutu Technicznego, położył istotne zasługi na polu szkolnictwa i oświaty publicznej. Był też seniorem bursy akademickiej i wydał kilka podręczników szkolnych; władał biegle kilkoma językami. Jan Kanty był żonaty 1v. z Emilią Nowakowską (w r. 1832 w kościele Mariackim w Krakowie nr aktu 58) z której urodziła się mu córka Maria za Michałem Onyszkiewiczem.

Jan Kanty i Pelagia Morelowscy (zm. 1871 r.) pochowani są na cmentarzu Rakowickim w grobie rodzinnym kw. 20. Klepsydra Jana Kantego znajduje się w zbiorach rękopiśmiennych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie-sygnatura 2448 k.97

Zdjęcia "Portretu ks. Kitowicza" z Biblioteki Naukowej Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie  przed konserwacją, po konserwacji i w trakcie wykonywania kopi dla mającego powstać w Rzeczycy Muzeum Ks. Jędrzeja Kitowicza, autora „Opisu obyczajów za panowania Augusta III”. Konserwacja dodała obrazowi głębi i przestrzenności. To efekt  prac konserwatorskich Pani Małgorzaty Chmielewskiej z Muzeum Narodowego Książąt  Czartoryskich z Krakowa. Ostatnie z załączonych zdjęć przedstawia kopię w trakcie malowania. W dolnej części na zdjęciu widać brązową zaprawę, analogiczną do zastosowanej w oryginale, charakterystyczną dla osiemnastowiecznego obrazu. W partii rękawa można jeszcze zobaczyć, widoczną na tym etapie pracy podmalówkę, wykonaną bielą. Konserwacja portretu i wykonanie kopi to inicjatywa ks. Henryka Linarcika, proboszcza Rzeczycy.

Bibliografia:

Stanisław Cyrankiewicz, Przewodnik po cmentarzach, s. 227

Anna Treiderowa, Kolekcja obrazów, rysunków i rzeźb PAU, „Rocznik Biblioteki PAN” R.18;1972,s.72

Tadeusz Mikulski, Do historii i źródeł Kitowicza, „Pamiętnik Literacki”, t.44; 1953, zesz.3-4, s. 30-72

Marian Morelowski, W sprawie pochodzenia Jędrzeja Kitowicza, „Pamiętnik Literacki”,t.44:1953, zesz.3-4, s.252-257

Uruski, Rodzina t. 11, Warszawa 1914, s. 265